SIKÇA SORULAN SORULAR
1) TARLADA HİSSEM VAR, ÇKS KAYDI YAPABİLİR MİYİM?
Evet. Diğer hissedarlarla yaptığınız kira sözleşmesini sunarak kayıt yapabilirsiniz.
2) MİRASLA PAYLAŞTIRILMAMIŞ ARAZİ İÇİN ÇKS KAYDI YAPILIR MI? (Veraseten iştirak)
Evet. Tüm mirasçılarla yapılmış kira sözleşmesini sunarak yapabilirsiniz. Kira sözleşmesi yok ise, muvafakatname ile başvurabilirsiniz.
3) AYNI KÖY VEYA MAHALLEDE İSTEDİĞİM KADAR TARIM ARAZİSİ KİRAYALIP KULLANABİLİR MİYİM?
Hayır. Çiftçinin fiili kullanımında olan arazilerin toplam alanı, sahibi olduğu arazilerin toplam alanından fazla olamaz.
4) TARIM ARAZİSİ KİRA SÖZLEŞMESİ NASIL GEÇERLİ OLUR?
Yapılan kira sözleşmesinin muhtar tarafından onaylanması gerekir.
5) ÇKS KAYIT İLANINA İTİRAZ ETMEK İSTİYORUM, İTİRAZ SÜRESİ KAÇ GÜNDÜR?
Askının başlamasından itibaren 15 gündür.
6) TARLANIN SAHİBİNİ BULAMIYORUM, ÇKS BAŞVURUSU YAPABİLİR MİYİM?
Hayır. Malikin belirli olması, ölmüş ise mirasçılarından alınacak muvafakatnamenin bulunması ve mirasçılara intikal etmiş olması gerekmektedir. Tarım arazisini işleyebilirsiniz ancak mirasçıların ortaya çıkıp sizden ecri-misil talep edebileceğini unutmamalısınız.
7) DEVLETE AİT TARLAYI ÇKS'YE KAYDETTİREBİLİR MİYİM?
Evet. Eğer kira sözleşmeniz ya da tahsis hakkınızı gösteren bir belge varsa kaydettirebilirsiniz. Ancak bunlar elinizde yoksa tarım arazisini işleyemezsiniz.
8) MİRASÇIYIM, MİRASTAN KALAN TARLAYI KAYDETTİREBİLİR MİYİM?
Hayır. Miras intikalini gerçekleştirmiş olmanız gerekmektedir.
9) TARIM ARAZİSİ TOPLULAŞTIRMA SONUCUNDA KÜÇÜLDÜ, ÇKS KAYDI OLUR MU?
Asgari tarım arazisi büyüklüğünün altında kaldı ise yapılamaz. Her bölge ve mevki için asgari tarım arazisi büyüklüğü farklılık göstermektedir. Tarım ve Orman Bakanlığı tebliğlerinde bulabilirsiniz.
HUKUKİ AÇIKLAMALAR
ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİ YÖNETMELİĞİNE GÖRE İŞLETMEK İÇİN BAŞVURU YAPILAMAYACAK ARAZİLER (ÇKS başvurusu yapılamayacak araziler):
ÇKSY MD.17 “
a) Bu Yönetmeliğin (Değişik ibare:RG-23/9/2022-31962)(6) 6 ncı ve 7 nci maddelerinde belirtilen şartları sağlamayanlar,
b) Tapu tescil işlemleri bitirilmiş alanlar, keşif raporları ile,
c) Kiralama ve/veya tahsis yoluyla kullanım hakkı alınmayan, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 708 inci, 715 inci ve 999 uncu maddeleri, 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu, 21/6/1987 tarihli ve 3402 sayılı Kadastro Kanununun 16 ncı maddesinin (B) bendi ve 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu hükümleri uyarınca, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu yararına olan taşınmaz mallar ile kadastro geçmemiş birimlerde tarım arazisi vasfı olmayan ve yeni tarıma açıldığı tespit edilen alanlar üzerinde tarımsal üretimde bulunulan araziler,
ç) Kiralama ve/veya tahsis yoluyla kullanım hakkı alınmayan Mülkiyeti kamulaştırılan araziler,
d) Üzerinde tarımsal faaliyet yapılmayan arsa ve arazilerle halihazırda taşlık, kayalık ve ham toprak vasfında olan araziler,
e) Kira sözleşmesi olmayan, sahibi ölmüş ve mirasçıları bulunamayan tarım arazileri,
f) Maliki ölmüş olmakla birlikte tapu kayıtlarında mirasçıları adına intikali yapılmamış araziler.
g) (Ek:RG-23/9/2022-31962)(6) Hisseye isabet eden alanların bölünerek kiraya verilmesi durumunda, 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun ilgili hükümlerinde yer alan asgari tarımsal büyüklük altında kalan araziler”
Maddeden anlaşılacağı üzere çiftçi olan vatandaşı en çok ilgilendiren düzenlemeler (e) , (f ) ve (g) fıkralarıdır.
(e) Fıkrasına göre bir tarım arazisinin maliki bulunamıyorsa ya da bulunduğu halde vefat ettiği biliniyorsa ve mirasçılarına ulaşılamıyorsa ya da ulaşıldığı halde bu kişilerle yapılmış bir kira sözleşmesi mevcut değilse bu araziyi işletmek adına kayıt yapılamayacaktır.
(f) Fıkrasına göre ise muristen kalan bir tarım arazisini işlemekte olan mirasçılar, eğer bu tarım arazisini kendilerine intikal ettirmedilerse bu arazinin kaydını kendi adlarına yapamayacaklar ve kayıt sisteminin sağladığı imkanlardan yararlanamayacaklardır. Yani en basit tabirle, eğer mirasçılar muristen kalan tarım arazisinin intikali için başvuruda bulunurlarsa bu arazileri çks ye göre işleyebilecekler ve imkanlarında, çiftçi desteklerinden faydalanabileceklerdir. Ancak intikal yapılmazsa sisteme kayıt olamayacaklardır.
(g) Fıkrasına göre toplulaştırma ya da parselasyon sonucunda maliki olunan bazı araziler asgari tarımsal büyüklüğün altında kaldıysa bu arazileri işlemek için kayıt yapılamayacaktır. Bu araziler söz konusu Toprak Koruma Kanununun Tanımlar maddesinde düzenlendiği üzere “Üretim faaliyet ve girdileri rasyonel ve ekonomik olarak kullanıldığı takdirde, bir tarımsal arazide elde edilen verimliliğin, söz konusu tarımsal arazinin daha fazla küçülmesi hâlinde elde edilemeyeceği Bakanlıkça belirlenen en küçük tarımsal parsel büyüklüğünü” ifade eder.
