SIKÇA SORULAN SORULAR
1) ÇİFTÇİLER KOOPERATİFE ÜYE OLMAK ZORUNDA MIDIR?
Hayır. Çiftçinin Kooperatife üye olması kooperatifin ortaklarından olduğu anlamına gelir. Üreticinin kooperatif ortağı olma zorunluluğu yoktur.
2) KOOPERATİF ORTAKLARININ HAKLARI NELERDİR?
Kooperatifin sağlandığı kredilerden avantajlı olarak faydalanmak ortak olan çiftçilerin en temel hakkıdır.
3) TARIM KREDİ KOOPERATİFİNİN SAĞLADIĞI KREDİ ÖDENMEZSE NE OLUR?
Kooperatif, elinde olan alacak senetlerini icra takibine koyacaktır.
4) TARIM KREDİ KOOPERATİFİNE ÖDENMEYEN BORÇTAN DOLAYI İPOTEK KONUR MU?
Evet. Tarım kredi kooperatiflerinin, çiftçinin borcuna güvence olarak gösterdiği taşınır mallarına rehin, taşınmaz mallarına ipotek şerhi konabilir.
5) TARIM KREDİ KOOPERATİFİ EVE, ARSAYA, TARLAYA HACİZ KOYABİLİR Mİ?
Evet.
6) TARIM KREDİ KOOPERATİFİ HACİZ SONRASI HANGİ MALLARI ÜSTÜNE ALABİLİR?
Yalnızca ev, arsa, tarım arazisi gibi taşınmazlar satış yoluyla üstüne alabilir. Motor, römork, otomobil gibi taşınır malları haciz sonrası üstüne alamaz.
7) TARIM KREDİ KOOPEATİFİ MOTORLU TAŞITA HACİZ KOYABİLİR Mİ?
Evet. Ancak haciz sonrası üzerine alamaz.
8) TARIM KREDİ KOOPERATİFİ MOTORLU TAŞI HACİZ SONRASI ÜSTÜNE ALDI İSE NE YAPILIR?
İlgili makamlara itiraz edildikten sonra motorlu taşıtınızı geri alabilirsiniz.
9) TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNİN NİTELİĞİ NEDİR?
Tarım kredi kooperatifleri özel hukuk tüzel kişisidir.
HUKUKİ AÇIKLAMALAR
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ ve TARIMSAL BİRLİKLER
1) TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNİN TÜRK HUKUKUNDAKİ TANIMI ve MAHİYETİ
Tarım kredi kooperatifleri kamuya özgülenmediklerinden dolayı kamu hukuku tüzel kişisi değildir. Ancak 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri Ve Birlikleri Kanununun 1 inci maddesine göre bir özel hukuk tüzel kişisidir.
TARIM ve ORMAN BAKANLIĞI İLE İLİŞKİSİ
Tarım kredi kooperatifleri Tarım ve Orman Bakanlığının İLGİLİ kuruluşudur ve yine bu bakanlık tarafından denetlenir. Kooperatif, bölge birlikleri ve Merkez Birliği örnek ana sözleşmeleri, ilgili kuruluşların da görüşü alınarak Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanır.
ÇİFTÇİ/ÜRETİCİLER İLE TARIM KREDİ KOOPERATİFİ İLİŞKİSİ
Çiftçiler, kurdukları kooperatifin ortağı sıfatını haiz olur. 1581 sayılı kanuna göre Ortak, kurulan Tarım Kredi Kooperatifleri ortaklarını ifade etmektedir. Üreticiler, aralarında ekonomik menfaatlerini korumak ve özellikle meslek ve geçimleriyle ilgili ihtiyaçlarını sağlamak amacıyla karşılıklı yardım ilkesine dayanan ve tüzel kişiliği olan değişir ortaklı, değişir sermayeli Tarım Kredi Kooperatifleri kurabilirler. Kanundan anlaşıldığı üzere kooperatif kurmak ya da üye olmak zorunluluğu bulunmamaktadır.
Üreticilerin/Ortakların Tarım Kredi Kooperatifine Borçları ve Bunların Tahsili -PROSTESTOSUZ İLAMLI İCRA
1581 sayılı Tarım kredi kooperatifleri ve birlikleri kanunun 12 nci maddesine göre kredi ile ilgili alacak senetleri, köy veya mahalle ihtiyar heyetleri tarafından parasız olarak onaylanır. Bu onaylama aşamasında maddeden de anlaşıldığı üzere hiçbir harç, vergi, resim alınamaz. Bu suretle onaylanan senet ve belgeler İcra ve İflas Kanununun 38 inci maddesinde yazılı belgeler hükmündedir. İİK 38’e göre ilam mahiyetini haiz belgeler, mahkeme huzurunda yapılan sulhlar, kabuller ve para borcu ikrarını içeren re’sen tanzim edilen noter senetleri, istinaf ve temyiz kefaletnameleri ile icra dairesindeki kefaletler, ilamların icrası hakkındaki hükümlere tabidir. Bu demektir ki söz konusu belgeler ilamlı icraya konu olacaktır. Söz konusu senetler prostestoya tabi tutulmaz. Protesto, senet/bono borcu borçluda tahsil edilemediğinde ödememe durumunu cirantalara bildirmektir. Ancak bu senetler söz konusu olduğunda prostesto süreci işlemeyecektir.
Kooperatiflerin Üretici Malları Üzerinde Rehin Hakkı
1581 Sayılı Kanunun 13 üncü maddesine göre kooperatiflerin, ortakların kredilerine dayanak olarak gösterdikleri ürünleri, hayvanları ve üretimleri ile ilgili her türlü makina ve araçları üzerinde mutlak rehin hakkı vardır. Dayanak olarak gösterilen ürünler veya senetler üçüncü şahıslar tarafından hiçbir suretle haciz olunamazlar. Kooperatif lehine ipotek de tesis edilebilir. İpotek, kooperatifçe üretici ortağın taşınmaz mallarına konan rehindir. Kooperatifler alacaklarının tahsili için kendi talepleri üzerine satışa çıkarılan ortaklara ait taşınmaz malları üzerlerine alma hakkına sahiptir. Bu hükümden anlaşıldığı üzere kooperatifler taşınır malları üzerlerine alamayacaklardır. Bu minvalde, motorlu taşıtlar Türk hukukuna göre taşınır mal sayıldığından, tarım kredi kooperatifleri araba, motosiklet vb. araçları üzerine alamaz. Tarım kredi kooperatifi tarafından motorlu aracınız alındıysa hukuki yollarla çözüme kavuşturup aracınızı geri alabilirsiniz.
VERGİ- RESİM- HARÇTAN MÜSTESNA HALLER / VERGİ İSTİSNALARI
Tarım kredi kooperatifi kuruluşunda, kooperatife üye olma aşamasında ortakların kooperatifleriyle yapacakları her türlü işlemler ve bunlarla ilgili kağıt, belge, senet, beyanname, taahhütname, vekaletname, makbuz, kooperatif lehine yapacakları ipotek ve rehinler her türlü resim, harç ve vergiden muaftır.
1581 sayılı kanuna göre kooperatiflerle bölge ve merkez birliklerinin temin edecekleri krediler ve bunlara ilişkin Merkez Bankası nezdindeki reeskont muameleleri ve bu işlemlere ait bütün senet, belge, vekaletname, taahhütname vs evrak; gider ve diğer vergilerle bütün resim ve harçtan muaf tutulmuştur. Söz konusu işlemler için tarafınızdan bir ücret talep edildiyse geri alma hakkınız bulunmaktadır.
2) TARIMSAL BİRLİKLERİN TÜRK HUKUKUNDAKİ TANIMI ve MAHİYETİ
Tarımsal Birlikler, 5200 Sayılı tarımsal üretici birlikleri kanununa göre üreticileri desteklemek amacıyla kurulan tüzel kişiliği haiz kuruluşlardır. Aynı tarım kredi kooperatifleri gibi özel hukuk tüzel kişisi sıfatını haizdirler. Tarımsal ve hayvansal birlikler Tarım ve Orman Bakanlığının bağlı kuruluşlarıdır.
BİRLİĞİN KURULMASI veya BİRLİĞE ÜYE OLMA
Birlikler; ürün veya ürün grubu bazında faaliyet gösteren ve tüzüklerinde belirlenen miktardaki tarımsal üretimi bu kuruluşlar aracılığıyla pazarlamayı taahhüt eden, en az on altı tarım üreticisinin bir araya gelmesiyle, asgarî ilçe düzeyinde kurulur.
Birliğe üye olmak isteyen tarım üreticilerinin sağlaması gereken Genel şartlar şunlardır:
1) Üye olacağı birliğin iştigal ettiği ürün veya ürün grubu ile ilgili pazara yönelik üretimde bulunmak. Bu demektir ki örneğin Süt Birliğine üye olmak isteyen çiftçinin Süt üretimi yapıyor olması gerekmektedir.
2) Çiftçi belgesi sahibi olmak.
3) On sekiz yaşını doldurmuş olmak.
4) Tüzel kişiler, şirketler için yetkili kılınmaları.
Üyelik için gereken Özel şartlar ilgili Birliğin tüzüğünde belirlenir.
Üyelik, giriş aidatının ödenmesi ile kazanılır. Birlik üyeleri, giriş aidatı ve her yıl için yıllık aidat ödemekle yükümlüdür. Giriş aidatının alındığı yıl için ayrıca yıllık aidat alınmaz. Üyelikten çıkarılmayı gerektiren haller, birlik tüzüğünde belirlenir.
