SIKÇA SORULAN SORULAR
1) TMO ile LİSANSLI DEPOLARA ÜRÜN VERİLMESİ NASIL OLACAK?
TMO ile anlaşmalı olan lisanslı depolara randevu sistemi ile ürün verilecektir.
2) LİSANSLI DEPOLARA ÜRÜN TESLİMİ NASIL OLUR?
Ürün senedi düzenlenerek çiftçiye teslim edilir. Ürün senedi resmi evraktır. Yanlış bilgi içermesi ya da sonradan değiştirilmesi halinde resmi belgede sahtecilik suçu meydana gelebilir.
3) LİSANSLI DEPO ŞİRKETİ NASIL KURULUR?
Lisanslı depo şirketleri anonim şirket olarak kurulur.
4) LİSANSLI DEPOLARDA HANGİ ÜRÜNLER DEPOLANIR?
Hububat, bakliyat, pamuk, tütün, fındık, yağlı tohumlar, bitkisel yağlar, şeker gibi standardize edilebilen temel ve işlenmiş tarım ürünleri depolanır.
5) LİSANSLI DEPO KURMAK İÇİN HANGİ KURUMA BAŞVURULUR?
Ticaret Bakanlığına başvurulur.
6) LİSANSLI DEPO KURMA BAŞVURUSU REDDEDİLİRSE NE YAPILIR?
İlgili makamlarda dava açıp red kararının iptali istenir.
7) LİSANSLI DEPODAKİ ÜRÜNLER ZARAR GÖRDÜĞÜNDE NE YAPILIR?
Lisanslı depo yetkili durumu beş (5) gün içinde sigorta şirketine bildirmelidir.
8) SİGORTA ŞİRKETİ LİSANSLI DEPODA ZARAR GÖREN ÜRÜNLERİN TAZMİNATINI KAÇ GÜN İÇİNDE ÖDER?
On (10) gün içinde öder.
9) SİGORTA ŞİRKETİ TAZMİNATI KİME ÖDER?
Ürünlerini depoya teslim eden ve ürün senedini elinde bulunduran çiftçiye öder.
10) LİSANSLI DEPO, ÜRÜNLERİ NE ZAMAN TESLİM EDER?
Teslim tarihinde ürünleri, ürün senedini elinde bulunduran çiftçiye teslim eder ve ürün senedini alır.
11) LİSANSLI DEPOYA, DEPOLAMA ÜCRETİ ÖDENMEZSE NE OLUR?
Lisanslı depo, depolama ücreti ödenmediği durumda üreticinin mahsulunu depoda tutma hakkına yani hapis hakkına sahiptir. Depolama ücreti ödeninceye kadar ürünleri teslim etmekten kaçınabilir.
12) LİSANSLI DEPO ÜCRETLERİNDE ÇİFTÇİ DESTEĞİ VAR MIDIR?
Evet.
13) LİSANSLI DEPOLAMADA HANGİ ÜRÜNLER HAKKINDA DESTEK VERİLİR?
Buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, çeltik, pirinç, mercimek, nohut, fasulye, ayçiçeği, soya fasulyesi, pamuk, fındık, kuru kayısı, Antep fıstığı, kuru üzüm, zeytin ve zeytinyağı destekleri verilir.
14) LİSANSLI DEPO ÜCRETLERİNDE VERİLEN ÇİFTÇİ DESTEKLERİ NELERDİR?
Kira, nakliye ve analiz desteğidir.
15) LİSANSLI DEPOLAMA DESTEĞİ HANGİ KURUMDAN İSTENİR?
Tarım ve Orman Bakanlığı il/ilçe müdürlüklerinin Tarım Reformu departmanından talep edilebilir.
16) LİSANSLI DEPOLAMA DESTEĞİ TALEBİ REDDEDİLİRSE İTİRAZ EDİLEBİLİR Mİ?
Evet.
HUKUKİ AÇIKLAMALAR
Tarım ürünleri lisanslı depoculuğun Türk hukukundaki temel mevzuatı 5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunudur. Bu kanunun Tanımlar başlığına göre Lisanslı depo, bu Kanun kapsamında tarım ürünlerinin sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticarî amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesisleri ifade etmektedir. Tarım ürünleri depolara “ürün senedi” ile teslim edilirler. Ürün senetleri Türk Ticaret Kanunu kapsamında kıymetli evraklardır. Ancak kambiyo senedi değildirler. 5300 Sayılı kanunda ve ilgili yönetmeliklerde hüküm bulunmaması halinde ürünleri senedi hakkında Türk Ticaret Kanununun makbuz senedine ilişkin hükümleri uygulanır. Lisanslı depo işletmesince düzenlenen evrak, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun tatbiki bakımından resmî evrak olarak kabul edilir.
TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPOCULUK ŞİRKETLERİNİN TÜRÜ
Kanuna göre tarım ürünleri lisanslı depoculuk şirketlerinin anonim şirket olarak kurulmaları gerekmektedir. Anonim şirketler Türk Ticaret Kanununa göre ticari unvana ve belli paylara bölünmüş ana sermayeye sahip olan ortaklarının şirketin borçlarından dolayı, mal varlıklarıyla ve taahhüt etmiş oldukları sermaye payı ile sınırlı olarak sorumlu tutulduğu şirketlerdir.
TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPOCULUĞUN HANGİ ÜRÜNLERİ KAPSADIĞI
Kanunun tanımlar bölümünden anlaşılacağı üzere tarım ürünleri lisanslı depoculuk, depolanmaya uygun nitelikteki hububat, bakliyat, pamuk, tütün, fındık, yağlı tohumlar, bitkisel yağlar, şeker gibi standardize edilebilen temel ve işlenmiş tarım ürünleridir. Depolanabilecek ürünleriler sınırlı sayıda sayılmamış, sadece örneklendirilmiştir.
TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPOCULUK BAŞVURUSU- Başvuru şartları
İlgililer başvuruyu Ticaret Bakanlığına yaparlar.
TARIM ÜRÜNLERİLERİ LİSANSLI DEPOCULUK YÖNETMELİĞİ NİN 6 NCI MADDESİNE GÖRe:
1) BAŞVURU formu,
2) Depolanacak ürünlerin depolanma sebebini içerir gerekçeli rapor,
3) Tarım ürünleri lisanslı depoculuğa uygun şekilde kurulmuş anonim şirketin esas sözleşmesi,
4) Sermayenin en az bir milyon TL’sinin ödendiğini gösterir belge, (Ticaret siciline tescil aşamasında ticaret sicil müdürlüğüne ibrazı gerekmektedir.)
5) Kurucu, ortak ve yönetim kurulu üyelerinin Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya vergi kaçakçılığı suçlarından hapis cezası şeklinde hüküm giymemeleri;
6) Yukarıda sayılan suçlardan hüküm giymeyenlerden kendi isteği ve iradesi dışında depoculuk lisansı iptal edilenlerin lisansın iptal edilmesi üzerinden üç yıl geçmiş olması ,
7) Kendileri veya sınırsız sorumlu oldukları kuruluşlar hakkında iflas kararı verilmediğini ve konkordato ilan edilmediğini gösterir belge,
8) Gerçek ve tüzel kişi ortakların, ortaklık payları dikkate alınarak, mali ve ticari itibar bakımından lisanslı depo işletmesinin itibarına zarar verebilecek nitelikte engel bir durumlarının bulunmadığını gösterir belge,
9) Özel hukuk tüzel kişisi ortaklarının serbest muhasebeci mali müşavirlerce veya Bakanlıkça gerekli görülmesi durumunda yeminli mali müşavir ya da bağımsız denetim kuruluşlarınca düzenlenen veya onaylanan son bir yıla ait bilanço, gelir gider tablosu ile istenilen ek mali tabloları,
10) Yabancı uyruklu kurucu, ortak ve yönetim kurulu üyeleri için, yukarıda sayılan suçlardan hüküm giymediklerini gösterir, bulundukları ülke yetkili makamlarınca onaylanmış belgelerin noterce tasdikli çevirileri,
11) Bakanlıkça gerekli görülen diğer belgeler. (Ticaret Bakanlığı sayfasında güncellenmektedir.)
Başvuru dilekçesi ekindeki belgeler Bakanlıkça incelenir. Yapılan inceleme sonucunda gerekli şartları taşıdığı anlaşılanlara kuruluş izni verilir ve kuruluş ticaret şirketlerinin kuruluşu hükümlerince tamamlanır.
Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Başvurusunun Ticaret Bakanlığı Tarafından Reddi Ve İtiraz
5300 sayılı Tarım ürünleri lisanslı depoculuk kanuna göre yapılan inceleme sonucunda lisanslı depoculuk başvurusu bakanlık tarafından kabul veya reddedilir. Bu durumda verilen bu karara itiraz edilmesi gerekebilir. 5300 sayılı Kanunda, başvurunun reddedilmesi halinde idareye başvuru zorunluluğu getirilmediğinden bu karara karşı idare mahkemesinde dava açılabilecektir.
TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPODA BULUNAN ÜRÜNLERİN SİGORTALANMASI VE SİGORTALANAN ÜRÜNLERİN ZAYİ OLMASI
Lisanslı depo işleticileri, lisans koşulu olarak Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Yönetmeliğinde sınırlı sayıda sayılmayan hırsızlık, yangın, duman, infilak, deprem, dahili su basması, sel, grev-lokavt-kargaşalık, terör, fırtına, kar ağırlığı, yıldırım, yer kayması, kara, deniz veya hava araç çarpması ve benzeri diğer rizikolara karşı sigorta yaptırmalıdır.
Ürünlerde bir hasar veyahut zayilik durumu meydana geldiği takdirde en geç 5 iş gününde durumu sigorta şirketine iletmek ve gerekli belgeleri vermek zorundadır. Sigorta şirketi ise belgelerin kendisine tesliminden itibaren en geç on iş günü içinde mudiye, yani depoculuk hizmetleri için ürünlerini lisanslı depoya teslim eden veya ürünleri senedini elinde bulunduran kişiye, hamile ödemek zorundadır.
Depolanan ürünleri için düzenlenen sigorta poliçesinde, poliçe lehtarı hasarın meydana geldiği tarihteki mudî yani senedi elinde bulundurandır.
Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Anonim Şirketinin Ürünleri Teslim Zorunluluğu- Ürünleri Senedinin İptali
Lisanslı depo işleticisi, mudînin talebi üzerine, hukuken geçerli bir mazereti olmadıkça gecikmeksizin ürünleri teslim eder. Ürünlerin tesliminde ürün senedini geri alır ve iptal eder.
Depoculuk Şirketinin Hapis Hakkı
Ancak lisanslı depo işleticisi, gerçekleştirdiği depoculuk hizmeti sebebiyle doğan alacakları karşılığında eğer bu ücret tarafına ödenmemişse hapis hakkını kullanabilir, ürünleri ürün senedini elinde bulundurana vermeyebilir.
TARTIMCI İLE DEPO ŞİRKETİNİN MÜTESELSİL SORUMLULUĞU
Tartımın, usulüne göre ve doğru şekilde yapılmamasından veya tartım makbuzunun düzenlenmemesinden tartıcıyla birlikte lisanslı depo işletmesi de sorumludur. Bu durumda zararlar tartımcıdan veya depocudan talep edilebilir.
TARIMSAL ÜRÜN LİSANSLI DEPOLARDA MUHAFAZA EDİLEN TARIMSAL ÜRÜNLER İÇİN DESTEKLEME ÖDEMESİ YAPILMASI – DEPOLANAN TARIMSAL ÜRÜNLER İÇİN ÇİFTÇİYE YAPILACAK DESTEK – ÇİFTÇİ/ÜRETİCİ DESTEĞİ
Destek, tarımsal ürün lisanslı depolarda muhafaza edilen tarımsal ürünler için Destekleme Ödemesi Yapılması Hakkında 2021/30 Nolu Tebliğe göre yapılır. Bu tebliğe göre desteklenecek ürünler buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, çeltik, pirinç, mercimek, nohut, fasulye, ayçiçeği, soya fasulyesi, pamuk, fındık, kuru kayısı, Antep fıstığı, kuru üzüm, zeytin ve zeytinyağıdır. Tarımsal desteğin kapsamı kira, nakliye ve analiz ücretidir.
Destekten Faydalanmak İçin Başvurulması Gereken Kurum
Bu desteğin talep edileceği kurum Tarım ve Orman Bakanlığı il ya da ilçe müdürlükleridir.
Ödeme Yapan Müdürlük
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu İl/ İlçe Genel Müdürlükleridir.
Destekten Yaralanma Koşulları
1) Nakliye ve analiz ücreti desteklemesinden faydalanmak için kira desteği başvurusu yapılması gerekir.
2) Kira, nakliye ve analiz ücreti desteğinden faydalanabilmek için; mevcut üretim yılına ait ürünlerin tebliğ ekinde verilen depolama döneminin başlangıç tarihi ile ilgili yılın son günü (31 Aralık) arasında lisanslı depoya girmiş olması ve en az bir gün depolanması gerekmektedir. Tebliğ Ek-1 çizelgesine göre ürünlerin depolama başlangıç tarihleri değişiklik göstermektedir.
3) Kira desteği için depo kira ücreti faturası,
Nakliye desteği için ELÜS İhraç formu,
Analiz desteği için; analiz ücreti faturası veya kasa alındı makbuzunun aslı sunulmalıdır.
4) Ürünler depoya bir aracı eşliğinde değil bizzat teslim edilmelidir. Vekaleten bir başkasına teslim ettirilmemelidir.
İlgili destek hakkında müracaat ve taahhütname dilekçeleri tebliğ ekinde bulunmaktadır.
İTİRAZ VE İHTİLAFLAR
Askı süresinin bitimini takip eden beş (5) iş günü içinde yapılacak itirazlar il/ilçe müdürlüğü tarafından değerlendirilir. Bu değerlendirmenin sonucunda karara bağlanamayan itirazlar il/ilçe tahkim komisyonlarınca değerlendirilerek sonuçlandırılır. İl/ilçe müdürlüklerince ilçeye ait İcmal-1, il/ilçe müdürlüklerinde 5 iş günü süre ile askıya çıkarılır ve il/ilçe müdürlüğü web sayfasında yayımlanır. Askı ve itiraz süresi boyunca askıdaki icmal bilgilerine karşı ilgililer tarafından yapılacak itirazların il/ilçe müdürlüklerine yazılı olarak yapılması şarttır. İtirazlar için hukuki danışmanlık almanız tavsiye edilir.
