ARAÇ VE KAZA SİGORTALARINDA HAKLAR
Karayolları zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırılırken başkası adına yaptırılır. Yani bu sigorta trafik kazasına karışan kişinin bir başkasına verdiği zararı karşılamak için yapılır. Zorunlu sigortayı yaptıran kişi Zorunlu mali sorumluluk sigortasını yaptırarak halka, kamuya ve devlete karşı tarafın zararını ödeyeceğini bir nevi taahhüt eder, bunun hakkında söz vermiş olur. Nitekim, bu sigortayı yapmak zorunludur. Zorunlu sigorta denmesinin sebebi, bu sigorta yaptırılmadığı takdirde trafiğe çıkılamayacak olmasıdır. Genel olarak “Araç sigortası” ve “Trafik sigortası” diye bilinir.
Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Türk Ticaret Kanunundaki dayanağı 1454 üncü maddedir. İlgili madde başlığından da anlaşıldığı üzere bu sigorta, başkasının yararına yapılan yani başkasına verilen zararları gideren bir sigorta türü olarak tanımlanmıştır. Genel olarak trafik sigortası ya da araç sigortası olarak bilinen bu sigortada sigortalı taraf, yararına sigorta yapılan kişidir. Başkası yararına sigorta yapan kişi ise sigorta ettiren sıfatına sahiptir. Yani en basit tabirle bu sigorta ile, başkasının araçlarını sigortalamış olmaktasınız. İşte bu yüzden, trafikte kaza sonucu zarar verdiğiniz kişi, sizin sigorta şirketinizde zararlarını karşılamaktadır. Çünkü zaten bu sigorta ileride zarar görecek kişiye zarar geldiğinde karşılamak için yapılmaktadır.
Türk Ticaret Kanununun 1507 nci maddesinde Kaza Sigortaları tanımlanmıştır. Yukarıda açıklandığı üzere sigortalı, kaza sonucunda zarar verdiğiniz karşı taraf olmaktadır. Devamı maddelerinde, kaza sigortasının kazanın karşı tarafına ya da kazaya karışan kişinin kendisine yönelik yapılabileceği yazmaktadır. Bu demektir ki, eğer karışacağınız bir kaza sebebiyle kendi zararlarınızı olası bir kazada tazmin etmek istiyorsanız sigorta ettiren ve aynı zamanda sigortalı sıfatında olursunuz ve bu sigortaya KASKO denir. Eğer kaza sigortanız kazaya karışan karşı tarafın zararlarını giderecekse bu sigorta Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasıdır ve sigorta ettiren siz olurken, sigortalı zarar verdiğiniz karşı taraf olmaktadır.
Kaza Sigortaları Neleri Kapsar? Trafik Kazası Olduktan Sonra Ne Talep Edebilirsiniz?
1) Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına Göre:
Kaza sonucunda ölüm, geçici veya sürekli engellilik, işgöremezlik durumlarından doğacak tazminatı karşı tarafın sigortasından talep edilebilir. Geçici olarak çalışma gücü kaybı yaşayanlar karşı tarafın sigortasından tazminat talep edebilir. Sigorta bedeli ne olursa olsun, hastane ve tedavi giderleri de karşı tarafın sigortasından karşılanabilir.
2) KASKO’ya Göre :
Kaza sonucunda ölüm, geçici veya sürekli engellilik, işgöremezlik durumlarından doğacak tazminatı kendi sigorta şirketinizden talep edebilirsiniz. Geçici olarak çalışma gücü kaybı yaşayanlar kendi sigorta şirketlerinden tazminat talep edebilir. Sigorta bedeli ne olursa olsun, hastane ve tedavi giderlerini de sigorta şirketinizden alabilirsiniz. Ancak bunları alabilmek için KASKO sözleşmenizin trafik kazası gerçekleşmeden önce var olması gerekmektedir. Zira KASKO, yapılması zorunlu bir sigorta değildir.
TRAFİK KAZALARINDA HASAR DEĞER KAYBI NEYE GÖRE TALEP EDİLİR?
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 3 üncü maddesi ile zorunlu trafik sigortasının kapsamı belirlenmiştir. Motorlu araçların trafikte sayıldıkları andan itibaren aracı kullananların, kazaya karışan karşı tarafın ölümünden, yaralanmasından ya da mallarına gelen zarardan dolayı parasal sorumlulukları vardır. Bu sorumluluk Genel Şartlarda belirtildiği üzere Zorunlu sorumluluktur. Trafikte karşı tarafa verilen zararların karşılanması gerekmektedir.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları A.5 maddesinde, karşı tarafın uğradığı giderilmesi zorunlu maddi zararlar tarif edilirken, zarar gören araçta meydana gelen değer kayıplarının ve malın üzerindeki azalmaların isteneceği açıkça hüküm altına alınmıştır. Buna dayanarak diyebiliriz ki hasar değer kayıplı ihtiyari bir maddi teminat olmayıp ZORUNLU BİR TEMİNATTIR.
HASAR DEĞER KAYBI TALEP EDİLEMEYEN DURUM
Perte Çıkan Araç Varsa Ne Talep Edilir? Nasıl Talep Edilir?
Karayolları Trafik Kanunu md 92 ‘ye göre ve Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları madde A.6’ya göre;
Perte çıkan, hurda olan araçların değer kaybı tazminatları, karşı taraf eğer böyle bir teminatı ayrıca sigortalamışsa alınabilir. Yani, eğer karşı taraf zorunlu trafik sigortası dışında ek olarak perte çıkan aracın değer kaybını tazmin etmek için prim ödememişse kendi sigorta şirketiyle arasında böyle bir sözleşme hükmü yoksa, perte çıkan aracın değer kaybı tazmini istenemeyecektir. Bu durumda perte çıkan , hurdaya verilen aracın değer kaybı tazmini için son olarak varsa KASKO’ya başvurulur. Eğer kendi sigorta şirketinizle aranızda böyle bir sözleşme hükmü yoksa perte çıkan aracınızın değer kaybını alamazsınız. Yani denebilir ki, perte çıkan veya hurdaya verilen aracınızın DEĞERİNİ karşı tarafın sigorta şirketinden alabilirsiniz, ancak meydana gelen DEĞER KAYBINI her durumda alamazsınız.